สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี ได้สวนาการฟังพระนาคเสนวิสัชนาฉะนี้ จึงมีพระ
ราชโองการสรรเสริญว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชา อันว่าปริศนานี้พระผู้เป็น
เจ้าวิสัชนาแจ่มแจ้งเป็นอันดี ทีนี้แหละจะได้ทำลายเสียซึ่งคำเดียรถีย์ทั้งหลาย พระผู้เป็นเจ้า
ขยายความนี้ประกอบด้วยอรรถพยัญชนะเป็นอันดี พระผู้เป็นเจ้าว่าถ้วนถี่ให้แจ้งทุกประการ
ในกาลบัดนี้
เวสสสันตรปัญหา คำรบ 5 จบเพียงนี้

ทุกกรการิกปัญหา ที่ 6

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีจึงมีวาจาตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้า
แต่พระนาคเสนผู้ปรีชา สพฺเพ โพธิสตฺตา สมเด็จพระโพธิสัตว์เจ้าทั้งหลายทุกพระองค์ กระทำ
ซึ่งทุกรกิริยาเหมือนพระโคดมโพธิสัตว์เจ้าหรือประการใด
พระนาคเสนวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร พระ
โพธิสัตว์เข้าทั้งหลายอื่นจะกระทำทุกรกิริยาเหมือนพระโคดมบรมโพธิสัตว์เจ้านั้นหามิได้
นะบพิตรพระราชสมภาร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่
พระนาคเสนผู้ปรีชา ถ้าว่าฉะนั้นจะควรที่ไหน เหตุไรจึงไม่เหมือนกัน ตกว่าพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย
นั้นเป็นเวมัติต่างกันหรือประการใด
พระนาคเสนวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ
ตกว่าพระโพธิสัตว์เจ้าทั้งหลายนั้นเป็นเวมัติต่างกัน อตูหิ ฐาเนหิ ด้วยฐาน 4 ประการ กุลเว-
มตฺตตา คือต่างด้วยตระกูล บางทีเป็นตระกูลกษัตริย์ บางทีเป็นตระกูลพราหมณ์ อย่างนี้
ประการ 1 อทฺธานํ เวมตฺตตา คือ ต่างด้วยสร้างพระบารมี บางทีบารมีมี 16 อสงไขยแสนกัลป์
บางที 8 อสงไขยแสนกัลป์ บางที 4 อสงไขยแสนกัลป์ ต่างกันฉะนี้ประการ 1 อายุเวมตฺตตา
คือ ต่างกันด้วยพระชนมายุ บางทีน้อย เหมือนหนึ่งสมเด็จพระสัพพัญญูบรมครูเจ้าของเรานี้
บางทีก็มากกว่านี้ เหมือนพระชนมายุแห่งสมเด็จพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า ต่างกันอย่างนี้
ประการ 1 ปมาณํ เวมตฺตตา ต่างกันด้วยประมาณ คือประมาณพระรูปบ้าง บางทีเล็กบางทีใหญ่